Grubodzioby – co to za ptaki? Charakterystyka i występowanie

Grubodziób, inaczej zwany grubodziobem zwyczajnym albo pestkojadem jest gatunkiem małego ptaka, który należy do rodziny łuszczakowatych. Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Coccothraustes.

Grubodziób – charakterystyka ptaka

Grubodziób to największy łuszczak, który występuje w Polsce. Jest większy od wróbla. Ma dużą głowę oraz krótką szyję i ogon. Zarówno jego dziób jak i sylwetka są masywne. Samce i samice są podobnej wielkości. Samce mają bardziej intensywne i błyszczące upierzenie. Ich głowa, ogon i kuper są w kolorze brązowo-pomarańczowym. Podbródek, kantarek oraz gardziel są czarne, a kark z potylicą szare. Spód ciała samców jest koloru beżowego, natomiast grzbiet jest ciemnobrązowy. Ciemne skrzydła charakteryzują się biało-beżową pręgą, którą widać, gdy ptak wzbija się do lotu. Na granatowych lotkach znajduje się biały pasek umiejscowiony ukośnie. Dziób tego ptaka jest mocny i gruby. Kolor jest zależny od pory roku.

Gdy ptak przybiera szatę godową jego dziób robi się niebieskoszary. Natomiast w pozostałym okresie w jasnym odcieniu beżu. Dzięki rowkom i listewkom umiejscowionym w środku dzioba ptak może gnieść i przytrzymywać pożywienie. Szczęki mogą wywrzeć nacisk nawet do 70 kilogramów. Ogon pestkojada jest krótki i zakończony białym końcem. Oczy ptaków mają kolor szaro-brązowy, a ich nogi są w kolorze różowym. Samice różnią się od samców jedynie bardziej szarym kolorem piór, a także bardziej matową resztą ciała. Młode grubodzioby charakteryzują się płowobrązową szatą oraz ciemnymi plamkami na brzuchu.

Grubodziób – latanie

Pestkojady charakteryzują się specyficznym lotem. Dzięki temu łatwo je odróżnić od innych ptaków, które mają podobną wielkość do nich. Ich lot może wydawać się niezgrabny. Jest to ptak dość szybki, a jego lot jest falisty. Zazwyczaj ciężko go dostrzec, bo stara się unikać widocznych miejsc np. gałęzi, które są na wolnej przestrzeni.

Grubodziób – gdzie występuje?

Grubodzioby mieszkają w różnych miejscach świata. Można je spotkać w strefie umiarkowanej, dlatego często pojawiają się na terenie Europy oraz Azji. Do tego występują w północno-zachodniej Afryce, a także Japonii. Może to być ptak bytujący w jednym miejscu albo wędrowny. Jego występowanie na danym obszarze jest zależne głównie od tego, czy ma dostęp do odpowiedniej ilości pokarmu. W Polsce ptaki tego gatunku najczęściej można spotkać w niższych górach oraz na pogórzach i wyżynach. Pojawiają się również na lubelszczyźnie, Pomorzu oraz na mazurach.

Grubodziób – długość życia

Pestkojady mogą dożyć nawet do 11 lat. Długość ciała ptaka tego gatunku to około 18 cm, a rozpiętość jego skrzydeł ok. 32 cm. Dorosły osobnik waży około 55 gramów. Gdy jest w locie można go usłyszeć. Często odzywa się również w trakcie zbierania pokarmu. Jego nawoływanie jest ostre i krótkie, przypomina cykanie. Najgłośniejsze są rodziny ptaków, które chwilę wcześniej opuściły gniazdo. Niekiedy można usłyszeć ich śpiew, ale zazwyczaj gdy znajdują się w koronach drzew. Okres lęgowy tych ptaków odbywa się w maju i czerwcu. Zazwyczaj ptaki mają jeden lęg w roku.

Grubodziób – organizacja gniazda

Gniazda tych ptaków z reguły zlokalizowane są w rozwidleniach grubych i bocznych poziomych gałęzi. Znajdują się w dość sporej odległości od pnia w koronie drzewa lub w krzewie. Gniazda zazwyczaj znajdują się w okolicach 4-7 centymetrów wysokości. Podstawą do zbudowania gniazda są pióra, korzonki, trawa, gałązki, mech oraz porosty. W maju pojawia się 3 do 6 jaj. Mają bladozielonkawe tło oraz czarne i szarobrązowe plamki lub kreski, których średnica ma wymiary 24×17 mm. Są one wysiadywane prze samice. Pisklęta karmi oboje rodziców. Są one otoczone szarym puchem.

Grubodzioby – czym się żywią?

Podstawowym pokarmem tych ptaków są suche nasiona drzew liściastych oraz iglastych, a także pestki takich jak leszczyna, czy jawor. Żywią się również nasionami mięsistych owoców. Zalicza się do nich pestki dzikiej czereśni oraz wiśni. Czasami pojawiają się również jabłka, gruszki, a także nasiona innych drzew jak buk, czy grab.

Zjedzą również nasiona orzechów włoskich. Dodatkowo składnikiem ich pożywienia są również młode pęczki, kwiaty, owoce, a niekiedy różnego typu bezkręgowce. Ptaki karmią pisklęta rozmiękczonymi nasionami, do których czasem dodają owady oraz pająki. Są w stanie złowić owada w trakcie lotu.

Niekiedy pojawia się opinia, że pestkojady wywierają szkodliwy wpływ na sady czereśni. W związku z niewielką liczebnością tych ptaków szkody, jakie wyrządzają są niewielkie. Warto również zaznaczyć, że w trakcie dojrzewania czereśni ptaki mają pod ręką również inne pokarmy, z których chętnie korzystają.

Grubodziób – ptak pod ochroną

Od roku 1988 Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje grubodzioba za gatunek najmniejszej troski. Trend liczebności populacji tych ptaków na świecie charakteryzuje się ciągłym wzrostem. W Polsce grubodzioby uznaje się za gatunek pod ścisłą ochroną gatunkową. Na Czerwonej liście ptaków Polski również jest sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski.