Jeże w ogrodzie – czym się żywią, jak im pomóc w nocy i w dzień?

Jeże to ssaki, które można zobaczyć przemykające po zmroku w pobliżu parków czy lasów. Coraz większe ingerowanie w środowisko naturalne przez człowieka sprawia jednak, że zwierzęta częściej spotkać można również w ogrodzie. Co powinniśmy wiedzieć na temat tych zwierząt? Jak zareagować na ogrodowego lokatora?

Jeże – charakterystyka i ważne informacje

Każdy z nas widział w życiu jeża. O tych niewielkich zwierzętach krąży również wiele bajek i opowiadań. W książkach często ujrzeć można jeże z jabłkiem wbitym w kolce i traktując jabłko jako największy przysmak jeża. Tymczasem w rzeczywistości owoc ten nie stanowi ulubionego pokarmu jeży. Zwierzęta te są bowiem mięsożerne. Jako nieliczni przedstawiciele ssaków owadożernych jeże wykształciły na grzbiecie ostre kolce o długości około 2 centymetrów. Zwierzęta osiągają około 30 centymetrów długości. Ważą niewiele, bo tylko około kilograma. Długość życia jeży to granice 8-10 lat.

Zachowanie jeży

Obecność około 5 tysięcy ostrych kolców bardzo pomaga jeżom w momencie zagrożenia. Zaatakowane zwierzęta zwijają się bowiem w kulkę i skutecznie odstraszają nawet duże drapieżniki. Ssaki mogą wytrzymać w tej pozycji naprawdę długi czas, który skutecznie zniechęca agresora przed próbą ataku.

Obecność kolców ma jednak również minusy. Ich ilość oraz budowa ciała i krótkie łapki jeży sprawiają, że zwierzęta te nie są w stanie dobrze doczyścić swojego ciała. Często więc stają się łatwym łupem dla licznych pcheł i kleszczy. Kolczasta sierść nie chroni jeży przed zimnem. W październiku zapadają więc w sen, który trwa aż do kwietnia. Tuż po obudzeniu zaczynają się gody i walki o partnerkę. Rzadko kiedy można jednak zaobserwować jeże w ich naturalnym środowisku. Zwykle żyją na obrzeżach wsi, w lasach czy w zalesionych parkach. Większą aktywność te kolczaste zwierzęta wykazują natomiast nocą.

Porzucone młode, zranione osobniki – kiedy jeżom potrzebna jest pomoc?

Jako że jeże to zwierzęta, które buszują w nocy dziwić może fakt zobaczenia ich w środku dnia w parku czy ogrodzie. W takich sytuacjach w ludziach często odzywa się chęć niesienia pomocy. Tymczasem nie zawsze widziane jeże są w niebezpieczeństwie. Niekiedy zwyczajnie szukają one pożywienia oraz materiału do budowy gniazda.

Kiedy więc warto zareagować?

Niecodzienna sytuacja to spotkanie jeża w zimie. W tym czasie zwierzęta powinny przecież spać. Może okazać się, że zwierze zostało zranione i konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii. Zdarzają się również przypadki porzuceń młodych przez matkę. W sytuacji zauważenia gniazda należy je jednak przez dłuższy czas obserwować. Samica jeża może bowiem wrócić po kilku godzinach. Natychmiastowe zabranie gniazda może więc przynieść więcej szkody niż pożytku.

Jeż w ogrodzie – jak reagować?

Pierwszą reakcją niektórych ludzi na pojawienie się jeża w ogrodzie jest chęć jego wypędzenia. Takie zachowanie wynika często z obawy o zniszczenia, jakie może spowodować zwierze. Tymczasem jeże mogą wprowadzić raczej pozytywne zmiany w ogrodzie. Ssaki te tępią owady, zwłaszcza ślimaki, które niszczą wiele upraw i chrząszcze. Usuwają również padlinę drobnych zwierząt. Mimo że jeże umieją kopać, to z tej umiejętności praktycznie nie korzystają. Gdy jeż pojawi się w naszym ogrodzie, warto zapewnić mu warunki odpowiednie do bytowania, jeśli tylko jest taka możliwość. Nie należy natomiast brać dzikich jeży do domu. Jest to zresztą niezgodne z polskim prawem.

Jeże są niezwykle odporne na toksyny występujące naturalnie w środowisku. Jednak toksyny wytwarzane przez człowieka mogą go zabić. Jeż w ogrodzie nie może mieć więc styczności z roślinami i uprawami, które potraktowane były środkami do ochrony roślin. Jeśli w naszym ogrodzie pojawił się niespodziewany lokator, należy też uważać przy koszeniu trawy. Zwierzęta te lubią bowiem ukryć się w gęstych zaroślach. Jeśli chcemy stworzyć jeżom warunki do snu zimowego, warto usypać kopce z gałęzi i liści w kącie ogrodu, do którego rzadko zaglądamy. Jeże są ssakami, które niekiedy same na siebie ściągają niebezpieczeństwo. Jeśli więc w domu posiadamy kilka kotów lub psów, warto odgrodzić je od miejsca, w którym przebywa jeż. Niekiedy może on bowiem chcieć dostać się do miski z karmą i tym samym sprowokować zwierzęta do ataku.

Co jedzą jeże?

Pojawienie się jeża w ogrodzie jest równoznaczne ze zmniejszeniem w nim liczby owadów. Jeże z przyjemnością skonsumują wspomniane wcześniej ślimaki oraz chrząszcze, ale również dżdżownice. Co ciekawe te niewielkie ssaki są w stanie zjeść również małe gryzonie, pisklęta, żaby, a nawet żmije czy węże. Jeże jedzą codziennie około 150 gram pokarmu. W przypadku braku świeżego mięsa zadowolą się także padliną.

Jeże w ogrodzie z powodzeniem karmić można karmą dla kotów, gotowanym mięsem drobiowym czy jajecznicą. Nie należy jednak podawać zwierzętom resztek z obiadu tylko pokarm przyrządzony bez żadnych przypraw. Jak widać, jeże jedzą sporo różnych pokarmów, muszą się więc również dobrze nawodnić. Odpowiednia dla jeży jest po prostu woda w temperaturze pokojowej. Jeże są ssakami, które nie tolerują laktozy. Poddanie im mleka, nawet jeśli wynika z dobrych chęci, może prowadzić do ciężkich dolegliwości żołądkowych.

Jeże pigmejskie – gatunki domowe

Jeże to urocze zwierzęta, jednak dzikich osobników nie da się oswoić i traktować jako zwierzątko domowe. Są jednak gatunki, które można hodować w domu. Należy do nich jeż pigmejski. Długość jego życia to zazwyczaj 5-6 lat. Jednak odpowiednie warunki sprawiają, że może żyć nawet kilka lat dłużej. Osobniki te sprawdzą się jako zwierzęta dla osób, które mają dużo zobowiązań i nie poradziliby sobie z wychowywaniem psów czy kotów. Nie oznacza to tego, że jeże można pozostawić same sobie. Jednak czas, który ludzie spędzają zazwyczaj w pracy, jeże przesypiają. Godziny wieczorne można natomiast spożytkować na zabawę z pupilem i tworzenie wspólnych więzi.

Jeże to ssaki, które coraz częściej spotkać można nawet w ogrodzie. Jeśli się w nim pojawią, należy zapewnić im odpowiednie warunki do życia oraz ochraniać. Obecność jeży może przynieść więcej pożytku niż szkody dla roślin, nie należy więc się ich obawiać.